Mamlakatimizda xotin-qizlarga e’tibor va g‘amxo‘rlik ko‘rsatish, ayollarni e’zozlash, ularning huquq va manfaatlarini ta’minlash, kam ta’minlangan ayollarni moddiy va ma’naviy qo‘llab quvvatlash borasida tizimli ishlar amalga oshirilmoqda.

Xususan, “Navoiyuran” davlat korxonasida ham xotin-qizlarning muammolarini o‘rganish va hal etish, ularni moddiy va ma’naviy qo‘llab-quvvatlash borasida aniq maqsadli chora-tadbirlar ishlab chiqilgan. Hozirgi kunda barqaror va jadal rivojlanayotgan korxonada 9322 nafar soha fidoyilari kunni tunga ulab mehnat qilishmoqda. Shulardan 855 nafarini rahbar xodimlar, 945 nafarini mutaxassislar, 67 nafarini xizmatchilar va 7455 nafarini ishchilar tashkil qiladi. Jami xodimlarning 903 nafari ayollardan iborat bo‘lib, shundan 191 nafari 30 yoshgacha bo‘lgan xotin-qizlardir.

2023-yilning 17-fevralida “Navoiyuran” DKning “Xotin-qizlar Kengashini tuzish, Kengash raisi va kengash a’zolari tarkibini tasdiqlash” to‘g‘risidagi majlis bayoni asosida, korxonada Xotin-qizlar Kengashi tashkil etildi.

Kengash raisi etib, Boshqarmaning standartlashtirish, metrologiya, sertifikatlashtirish va sifat menejmenti tizimlari xizmati boshlig‘i Dilrabo Xusanova tayinlandi. Tarkibiy bo‘linmalarda ham Xotin-qizlar kengashi mas’ullari bo‘linmalarning majlis bayonlari asosida tayinlangan.

2024-yil davomida Xotin-qizlar kengashi tomonidan belgilangan chora-tadbirlar rejasiga asosan bir qator ishlar amalga oshirildi. Xususan, 8-mart xalqaro Xotin-qizlar kuni bayrami munosabati bilan “Kombinatning Oltin ayoli” ko‘rik tanlovi o‘tkazildi. “Har kuning Navro‘z bo‘lsin, jonajon O‘zbekistonim” bosh g‘oya asosida 21-mart Navro‘z umumxalq bayramida korxona xotin-qizlari faol ishtirok etishdi. 15-may Xalqaro oila kuniga bag‘ishlab tadbir o‘tkazildi. Xotin-qizlarning ishdan bo‘sh vaqtlarida daromad keltiruvchi hunarlarni egallashlari maqsadida mahorat darslari - master klasslar o‘tkazildi. “O‘zbekiston bo‘ylab sayohat qil” aksiyasi doirasida ichki turizm dasturini qo‘llab quvvatlash maqsadida, xotin-qizlarining bayram va dam olish kunlarini maroqli o‘tkazishlari uchun arxeologik, me’moriy yodgorliklar bilan yaqindan tanishishlari maqsadida sayohatlar tashkil etildi. Korxona Boshqarmasi hamda tarkibiy bo‘linmalarida “Xon atlas” festivali o‘tkazilib, turli xil fleshmoblar tashkil etildi.

Bundan tashqari, korxonada faoliyat yuritayotgan xotin-qizlarni mehnat sharoitlarini yaxshilash maqsadida tegishli mutaxassislar bilan birgalikda muntazam ravishda ularning ish joylari nazorat qilib turiladi. Ayollarning ijtimoiy ahvoli (kam ta’minlangan, nogiron farzandi bor oilalar) o‘rganilib,  qo‘shimcha moddiy yordamlar ajratiladi. Yosh farzandi bor yolg‘iz onalarga o‘quv qurollari olib berilmoqda. Ularning oilasi bilan dam olishi uchun sihatgohlarga yo‘llanmalar ajratiladi. Shuningdek, xotin-qizlar o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini keng targ‘ib chiqlish maqsadida davra suhbatlari, turli xil sport tadbirlari ham muntazam tashkil etib borilmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining 2022-yil 28-dekabridagi qarori ijrosini ta’minlash maqsadida, 2023-yilning 5-oktabr sanasida “Navoiyuran” davlat korxonasida xotin-qizlar va erkaklar uchun teng xuquq hamda imkoniyatlarni ta’minlash bo‘yicha maslahat-kengashi tashkil etildi. Korxona tizimidagi bo‘linmalarda ham maslahat kengashi faoliyati buyruqlar va bayonnomalar asosida yo‘lga qo‘yilgan.

Maslahat kengashi tomonidan korxonada gender tenglikni ta’minlash va kamsitish holatlariga yo‘l qo‘ymaslik bo‘yicha 2024-yilda amalga oshiriladigan chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqilgan. Chora-tadbirlar rejasida keltirilgan vazifalar bosqichma-bosqich amalga oshirilib kelinmoqda.

Bundan tashqari, Gender tenglikni ta’minlash va kamsitishga yo‘l qo‘ymaslik bo‘yicha “Navoiyuran” DKning Siyosati ishlab chiqilgan va Bosh direktor tomonidan tasdiqlangan. Korxona Siyosatining ustuvor yo‘nalishi etib, gender tenglikni ta’minlash, jins bo‘yicha kamsitishga, shuningdek zulm va zo‘ravonlikning barcha shakllariga barham berish ko‘rsatilgan.

Siyosatning umumiy maqsadi gender tenglikni ta’minlash, korxona faoliyatining barcha jabhalarida kamsitishga yo‘l qo‘ymaslik va Korxona faoliyatining barcha uchun jozibador bo‘lishini ta’minlash, xotin-qizlar bizning ishlab chiqarish muhitimizning bir qismi bo‘la olishi, xavfsiz, teng huquqli va osoyishta muhitda ishlashi, rahbarlik qilishi uchun ularning yoshi yoki kelib chiqishidan qat’iy nazar, ularga alohida e’tibor berish hisoblanadi.  

2024-yil davomida korxona xotin-qizlarining bir guruhi davlatimizning yuksak mukofotlari hamda ko‘krak nishonlari va faxriy yorliqlar bilan taqdirlandi. Xususan, 1 nafar ayol “Shuhrat” medali bilan, 3 nafari Tog‘-kon sanoati va geologiya vazirligi faxriy yorlig‘i bilan, 4 nafari “Korxona faxriysi” unvoni bilan, 13 nafari  II va III darajali “Konchilik shuhrati” ko‘krak nishoni bilan, 38 nafari korxona “Faxriy yorlig‘i” bilan, 3 nafari korxona Tashakkurnomasi bilan taqdirlandilar.

Bugungi kunga qadar korxonaning 5263 nafar ishchi-xodimlarining, shundan 226 nafar xotin-qizlarning malakasi oshirildi va qayta tayyorlash o‘quv kurslarida o‘qitildi. Xodimlar o‘rnatilgan tartibda imtihonlardan o‘tdi hamda tegishli sertifikatlar olindi va guvohnomalar berildi.

O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 352-moddasida ko‘zda tutilgan tartibda korxonaning bino va ob’ektlari mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda loyixalashtirilgan va ish joylari xodimlarga sog‘lom va xavfsiz mehnat sharoitlarini yaratish maqsadida jihozlangan va isitish, sovitish tizimlari bilan to‘liq ta’minlangan.

Ish beruvchi tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 393-moddasi talablari bo‘yicha ayollar uchun yo‘l qo‘yiladigan eng ko‘p normadan ortiq bo‘lgan og‘ir yuklarni ko‘tarish va tashishlari ta’qiqlanishiga amal qilinmoqda.

Tashkilotda maishiy xonalar, jumladan kiyimxona, yuvinish, ayollarning shaxsiy gigiena xonalari kabilarni o‘rnatilgan me’yorlarga asosan soni va jihozlanish talablari doirasida amalga oshirilmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 360-moddasiga muvofiq, xodimlarni davriy tibbiy ko‘riklari tashkil etilgan bo‘lib, 2024-yil 229 nafar xodimlar tibbiy ko‘rikdan o‘tkazildi.

Ichki turizmni rivojlantirish maqsadida, korxonaning 1333 nafar xodimlarining dam olish va bayram kunlarida Respublikamizning tarixiy yodgorliklari, qadimiy shaharlariga sayohatlar tashkil etilib, buning uchun 883 mln. so‘m mablag‘ yo‘naltirildi. 917 nafar ishchi-xodimlarga oilaviy sharoitlarini yaxshilash, sog‘liklarini tiklash uchun 647 mln. so‘m miqdorida moddiy yordamlar ajratildi. 525 nafar xodimlarga oziq-ovqat mahsulotlari uchun
208 mln. so‘m miqdorid pul mablag‘lari ajratildi.

Bir so‘z bilan aytganda, “Navoiyuran” davlat korxonasida xotin-qizlar va erkaklar tengligi sohasida olib borilayotgan amaliy ishlar e’tirofga loyiq.  Korxonada xotin-qizlarni har tomonlama moddiy va ma’naviy qo‘llab-quvvatlash, ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirish, jamoatchilik bilan aloqalarini kengaytirish maqsadida tizimli ishlar davom ettiriladi. Zero, bunday siyosat sohada xotin-qizlarning o‘rni va ahamiyatini yuksaltirib, ishlab chiqarish ko‘rsatkichlariga ham ijobiy ta’sir etishi shubhasiz.     

Dilrabo Xusanova,

Standartlashtirish, metrologiya,

sertifikatlashtirish va sifat menejmenti

tizimlari xizmati boshlig‘i